Luzian Geier (Hg.):
Johrmarker Gasse un Gässl’cher, vun Haus zu Haus, dorch’s ganze Dorf – Bd. I
& II; Heimatortsgemeinschaft Jahrmarkt, Augsburg, 2013; 1210 Seiten, 40 € +
Versandkosten; Bestelladressen: Manfred Rosner, Alemannenstr. 15, 72768
Reutlingen, Tel. 07121/6967893; Johann Nix, Lisztstr. 22, 67574 Osthofen, Tel.
06242/5456; Katharina Kilzer,
Dahlienweg 5, 76437 Rastatt, Tel. 07222/597653
De eerschte Band vun der Dokumentation – die zwaa Bicher sin
wirklich net leicht inzuordne, weil se ka Belletristik- un aah ka Sachbicher
sin – fangt typisch on. Un des haaßt forr e Werk zwischen de Genres mi’me
Grußwort. So e Grußwort werd jo in der Regel vun ooner prominent Perseenlichkeit gschrieb. (Vleicht aah vun ooner Sekretärin odder
Redenschreiwerin, wann die Prominentheit groß genuch is.) Es Grußwort forr die Johrmarker
Gasse… stammt vun der Vorsitzende vun der Johrmarker
Heimatortsgemeinschaft, em Helene
Eichinger. Wann mer all in Johrmark geblieb wäre, kennt merr jetz vleicht
soon vun der Richterin aus’m Waraschhaus. (Vill vun de Johrmarker, die wu in
dem Gassebuch erwähnt werre, hun aah noch gewisst, was e városháza war.) Awwer
weil mer ka Ruh im Arsch ghat hadde, hun mer iwrichgebliebne Johrmarker
Weltbirger heit fast jeder e annre Richter odder Richterin.
Noh’me Grußwort kummt meistens es Vorwort, dass merr sich e
Bild mache kann, um was es do iwerhaupt geht. Des is de oonzich Text in dem
Buch, der wu in der deitsch Schriftsproch – ich benutze selten des Wort
Hochdeitsch, weil forr mich iwrem Johrmarkrische sowieso nicks meh kummt, un
dass mer in Johrmark Deitsch geredd hun, asso Johrmarkrisch, därft jo wohl
außer Zweifel stehn – gschrieb is. De Luzian
Geier hot des Vorwort verfasst. Un er hot gemoont, er misst glei am Onfang
em Müllersch Herta vun Nitzkydorf
oons auswische, weil des gsaat hot, dass sei Dorf e „Kist“ war un dort 300 Johr lang nicks
vorwärts gang is. Na gut, des hot jo aah gsaat, dass Nitzkydorf am Arsch vun
der Welt leit. Wann ich mer awwer so denk, was mei Arwetskullegre forr Gsichter
mache, wann ich ne vun meim Lewe im Banat verzähl, no hun ich schun manchesmol
de Eindruck, die moone, des leit noch e gudes Stick hinrem Arsch vun der Welt. (Un
glaabt mer, ich mach’s immer noch vill schenner, wie’s in Wirklichkeit war.)
Des is im Johrmarker Gassebuch ganz annerscht. Do „wurde
nichts verschönt, dazu gedichtet oder ‚ufgeputzt’, wie nach Besserwisserart
unterstellt werden könnte“, schreibt de Luzian
Geier. (Forr mich haaßt des, dass ich die Johrmarker Gasse... net mit uf die
Arwet holle därf, sunst moone mei Arwetskullegre, unser Johrmark leit noch vill,
vill weider wie e Stick hinrem Arsch vun der Welt. Un vor allem werre se
feststelle, dass ich ne mol wedder e scheene Bär ufgebunn hun. E paar hat ich
schun so weit ghat, dass se ehre Summerurlaab am Johrmarker Strand verbringe
hun wolle.)
Ich hun irgendwie de Eindruck gewunn, dass es em Geier Luzi gar net in eerschter Reih um
die Gasse gang is, sondern meh um die Sproch, unser Johrmarkrisch, des wu
sowieso schun im Ziehe leit. De Luzi
– wie wichtich er als Koordinator war, sieht merr im Buch, wann’s alleritt un
schun wedder haaßt, „de Luzi hot gsaat“ odder „de Luzi hot gemoont“ – schreibt
in dem Vorwort iwer unser Johrmarker Dialekt odder Mundart: „Diese hat ihre
Aufgabe erfüllt und wurde nun zumindest teilweise zwischen den Deckeln eines
Buches verpackt. Es ist ihr ‚Lebensende’ festgeschrieben, denn aktive Sprecher
wird es in einer nächsten, also in Deutschland geborenen Generation, nicht mehr
geben.“ Uff, ich sin gschwitzt. Kalte Schwaaß. Des is asso e Todelad, was do
vor mer leit. Gut dass ich mi’m zwatte Band onfange hun misse.
Leit, ich soon eich, ich war wirklich verschrock. Bei dem
Buch geht’s um „Sein oder Nichtsein“, asso meh um’s Netsein. Des hun ich es
eerscht mol verdaue misse. Un ich hun
nemmi weiderlese känne - bis mei Arwetskullgre mer wie so oft aus der Patsche
gholf hun. Sie hun mich oonfach norr ausgelacht – der oon is e Sorbe un der
anner a Rußlanddeitscher aus Odessa – un allezwaa gsaat, dass sie gar net
wisse, wie ehre Großeltre geredd hun. Des hun se mer i’me sauwer globaliseerte
Bayrisch beigebrung. Un die zwaa schaue wirklich net so aus, wie wann de
jeweiliche Dialekt vun ehre Omas un Ottas ne abgehn meecht. So hun ich mich
halt wedder ufgerafft un die Johrmarker Gasse… aus’m Schank
gholl.
Berns Toni
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen